Sistematsko ignorisanje, zanemarivanje i marginalizovanje muzičkog obrazovanja i kulture, u svim segmentima i na svim nivoima, jedna je od neospornih i neumitnih karakteristika okruženja u kome živimo.

Svođenjem na dekorativno podrazumijevanje i formu, u zavisnosti od mjesta, institucije i situacije, muzička kultura je pretvorena u usputni segment vaspitno-obrazovnog procesa, istinski bitan izgleda samo onima koji se njim bave, odnosno nastavnicima, profesorima i muzičkim izvođačima uključenim u nastavni proces u institucijama muzičkog obrazovanja. Sasvim površan uvid u nastavne planove i programe srednjih škola pokazaće, recimo, da Muzička kultura, nekada obavezan predmet tokom prve godine ili prve dvije godine nastave u većem broju srednjoškolskih obrazovnih profila, danas postoji samo u gimnazijama. Drugim, stručno usmjerenijim školama očigledno nije potrebno poznavanje muzike, čak ni na površnom nivou popunjavanja praznina iz opšte kulture. S druge strane, škole za osnovno muzičko obrazovanje su posebna priča. Nekada elitne institucije, planirane i osmišljene za rad sa vrijednom i talentovanom djecom sa ciljem njihovog muzičkog opismenjavanja (da, muzika ima svoj jezik i pismo) i osposobljavanja za sviranje na određenom (odabranom) instrumentu ili pjevanje, danas su, uprkos izuzetnom trudu i zalaganju svih koji su u njima uključeni u nastavni proces, dovedene u izuzetno nepovoljan, nezahvalan i demorališući položaj, prvenstveno zahvaljujući (ne)djelovanju nadležnih institucija višeg reda, ali i samim, često izuzetno pogrešnim predstavama koje u neupućenom društvu (sa posebnim osvrtom na roditelje učenika i česte pogrešne predstave i djelimično ili potpuno nerazumijevanje koje oni ispoljavaju u pogledu ciljeva, zadataka i, uopšte, sistema nastave u okviru jedne osnovne muzičke škole) postoje o osnovnom muzičkom obrazovanju. Da pojasnim. Koliko god je to bilo moguće, škole za osnovno muzičko obrazovanje su, u velikoj mjeri, tačnije neposredno izvan okvira plata za zaposlene radnike, u finansijskom smislu prepuštene same sebi i finansiranju iz, uglavnom veoma skromnih, "vlastitih sredstava" (simboličnih učeničkih participacija na polugodišnjem nivou namijenjenih prvenstveno za održavanje školskih instrumenata i tekuće troškove). Čak ni prilikom podjele plata zaposlenima, nisu u istoj platnoj kategoriji sa drugim školama.

S druge strane, roditelji muzičku školu posmatraju na dva načina. Jedan od tih načina jeste da se uviđa njen značaj i da se djetetu koje pohađa nastavu instrumenta i solfeđa jasno i kontinuirano ukazuje na obaveze, potrebu za disciplinom, ispunjavanjem obaveza i, naročito, vježbanjem. Pri tome se muzička škola ne degradira po važnosti u odnosu na osnovnu opšteobrazovnu školu. Ovaj način i pristup školi je pozitivan, potreban i ono što sve strane uključene u nastavni proces motiviše i pokreće da rade svoj posao kako najbolje znaju i da uloge koje su im dodijeljene igraju sa entuzijazmom. Ali, nažalost, ovakvi roditelji su manjina. Mnogo je veći broj onih koji nastavu u osnovnoj muzičkoj školi posmatraju kao malo bolje organizovan kurs, zanemarujući, često u potpunosti, njen obrazovni karakter i, u neku ruku, neospornu organizaciono-sistemsko-kadrovsku ravnopravnost te škole u odnosu prema osnovnoj opšteobrazovnoj školi. Potpuno ignorišući objektivnu činjenicu da je muzička škola, uz baletsku, realno, jedina institucija na nivou osnovnog obrazovanja koja svojim učenicima ostavlja mogućnost i praktična sredstva za profesionalno profilisanje već od malih nogu, koja, u kasnijem životu, u zavisnosti od afiniteta, mogu biti iskorišćena ili ostati neiskoriščena. Uglavnom, neosporno je da postoje. Međutim, prosječni roditelj iz druge naznačene kategorije to ne vidi tako. Za njega je škola za osnovno muzičko obrazovanje, najčešće, tek puka vannastavna aktivnost, koja, čak i ako dijete samo pokaže interesovanje za određeni muzički instrument, bez nagovora, sugestije ili prisile roditelja, u ogromnom broju slučajeva, prije ili kasnije, počinje da služi "višem cilju", otjelovljenom u reklamiranju i isticanju kvaliteta vlastitog roditeljstva i vlastitog djeteta u formi zatrpavanja tog istog djeteta obavezama, bez obzira na njihovu međusobnu nesrodnost i čest uzajamno poništavajući efekat u smislu kvaliteta konačnih postignuća, do koga dolazi zbog neospornih činjenica da svi nisu stvoreni za sve i da je mnogo poželjnije, logičnije, praktičnije i humanije identifikovati kod djeteta jedan talenat, jednu sklonost i to potom razvijati, nego ga rasplinjavati na gomilu pokušaja po disciplinama, ili služi jednostavno "da se djeca sklone s ulice" na po nekoliko sati tokom dva ili tri dana u sedmici. Bez obzira na sklonost, talenat ili želju. Zavoljeće, ili neće. "Ma, svašta treba znat'! Neka ga/je!" Međutim, onog trenutka kad dijete popusti u opšteobrazovnoj školi, koji god predmet da je u pitanju, ti isti roditelji ga, po automatizmu, uklanjaju iz muzičke škole. Nekad dok ne popravi ocjene, a nekad i trajno. Isto se dešava i ako, u jednom trenutku, procijene da dijete ima previše obaveza (koje su mu sami natovarili). U skladu s takvim razmišljanjem i potencijalnim postupcima je i odnos prema školi za osnovno muzičko obrazovanje koji ovakvi roditelji "njeguju" kod kuće i usađuju djeci kao ispravan, a koji se može svesti na sljedeći postulat: muzička škola nije obavezna, osnovna jeste, iz čega proizilazi da je ispunjavanje obaveza i normi vezanih za osnovnu školu od prioritetnog značaja, dok je muzička škola nešto mnogo manje bitno, relativno, fakultativno i u edukativno-upotrebnom smislu, od, u najmanju ruku, sekundarnog značaja. Upravo prema takvom nauku, direktno iskazanom ili praktično uočljivom, djeca ovakvih roditelja i pristupaju muzičkoj školi, kako u smislu ispunjavanja obaveza i vježbanja, tako i u smislu same discipline i odgovornog ponašanja na nastavi.

Ipak, ukoliko se problematika sagledava realno, za veći dio navedenog nije pravedno kriviti (direktno i isključivo) roditelje. Norme koje propagiraju društvo, zakonodavstvo i cjelokupno okruženje nameću osnovno opšte obrazovanje kao (zakonski obavezan) imperativ, a izvrsnost djeteta-učenika u postignućima na tom nivou kao jedino društveno prihvatljivo i primjereno ponašanje i djelovanje. S obzirom da je jedan od ciljeva osnovnog ubrazovanja upravo da dijete-učenik usvoji osnovne pojmove i fenomene svijeta koji ga okružuje, grupisane i organizovane u vidu različitih predmeta, takvo nešto je sasvim logično i smisleno. S druge strane, upravo navedeno insistiranje na jednakom kvalitetu postignuća u svim oblastima (predmetima) osnovnog obrazovanja, bez obzira na to što i koliko su neke od njih međusobno suprotne, i sa tendencijom da se takva očekivanja, u zavisnosti od odabranog smjera, prošire i na nivo srednje škole, predstavljaju potencijalnu opasnost i mogu voditi ka teško ispravljivom sistemastskom kreiranju uniformnih, generalizovanih mladih ljudi, uopštenih kopija, bez realne svijesti o vlastitim sklonostima, sposobnostima i talentima. Odgovorno shvaćeno usmjeravanje djeteta (zainteresovanog, talentovanog i podržanog od strane odgovornih, svjesnih i informisanih roditelja) ka osnovnoj muzičkoj školi može upravo poslužiti kao osnova za spoznavanje i dalje razvijanje vlastite individualnosti i ličnih afiniteta, u ovom slučaju kanalisanih kroz praktični vid aktivnog umjetničkog angažovanja, otjelovljenog u vidu sviranja ili pjevanja, uz istovremeno adekvatno muzičko opismenjavanje. Naravno, sličnoj svrsi mogu poslužiti i različite, već pomenute, vannastavne aktivnosti, kao što su sport, ples ili folklor, ali škola za osnovno muzičko obrazovanje je, za razliku od njih, ipak istinska obrazovno-vaspitna institucija, koliko god joj se ta odlika, u današnje vrijeme, nastojala oduzeti, ignorisati ili osporiti.

nastaviće se....